2025
2024-06-05
Արցախյան առաջին պատերազմի ժամանակ 1992 թ․ փետրվարին հայ զինվորները ազատագրեցին Արցախի Իվանյան (Խոջալու) բնակավայրը։ Ռազմական գործողությունների ժամանակ հայկական ուժերը մարդասիրական միջանցք տրամադրեցին Խոջալուի ադրբեջանցի բնակիչներին։ Սակայն ադրբեջանցի զինյալները փետրվարի 26-ին Ակնայի (Աղդամի) շրջանի Շելլի բնակավայրի մոտ գնդակոծեցին Խոջալուից հեռացած ադրբեջանցի խաղաղ բնակիչներին։ Իրենց իսկ կողմից կազմակերպված հայրենակիցների ջարդն արդեն մի քանի օր անց՝ 1992 թ․ մարտի 2-ին, Ադրբեջանը ներկայացրեց որպես հայերի կողմից խաղաղ բնակչության կոտորած և ցեղասպանություն։ 1992 թ․ ապրիլի 2-ին «Նեզավիսիմայա գազետա» թերթին տված հարցազրույցում Ադրբեջանի այն ժամանակ արդեն նախկին նախագահ Այազ Մութալիբովն ասել է. «Ինչպես ասում են Խոջալուի փրկված բնակիչները, այդ ամենը կազմակերպված է եղել, որպեսզի առիթ լինի իմ հրաժարականի համար։ Ինչ որ ուժ է գործել նախագահին վարկաբեկելու նպատակով։ ․․․․․ Բայց դատողությունների ընդհանուր ֆոնն այնպիսին է, որ միջանցքը, որով մարդիկ կարող էին հեռանալ, հայերը, այնուամենայնիվ, թողած են եղել։ Այդ դեպքում նրանք ինչու՞ պետք է կրակեին։ Առավել ևս՝ Աղդամին մոտ տարածքում, որտեղ այդ ժամանակ բավականաչափ ուժեր կային, որոնք կարող էին դուրս գալ և օգնել մարդկանց»։
Խոջալուի քաղաքագլուխ Էլման Մամեդովը ավելի ուշ պիտի ասի․ «Մենք չգիտենք՝ ում վրա բարդենք այս դժբախտությունը, և պատմությունն ում կմեղադրի սրա համար»։