2025
2025
Artsax birinci müharibəsi zamanı 1992 il fevral ayında erməni əsgərlər Artsaxın İvanyan (Xocalı) yaşayış məntəqəsini azad etdilər. Hərbi əməliyyatlar ərzində erməni qüvvələri Xocalının azəri sakinlərinə humanitar dəhliz verdilər. Lakin azəri hərbçilər fevral ayının 26-da Akna (Ağdam) rayonunun Şelli yaşayış məntəqəsi yanında Xocalını tərk edən azərbaycanlı dinc sakinlərini atəşə tutublar. Bir neçə gün sonra məhz özləri tərəfindən təşkil olunan öz vətəndaşlarının qırğını 1992 il mart ayının 2-də Azərbaycan ermənilər tərəfindən törətdilən dinc əhalinin qırğını və soyqırımı kimi təqdim etdi. 1992 il aprel ayının 2-də “Независимая газета” qəzetinə verdiyi müsahibəsində Azərbaycanın həmin vaxt artıq sabiq prezidenti Ayaz Mütəllibov söyləyibdi.“Xocalının qurtulan (xilas olmaq) sakinlərinin dediyinə görə istefam üçün fürsət olmasına bütün bunlar təşkil edilmişdir. Hansısa qüvvə prezidenti gözdən salma məqsədi ilə çalışıbdı. ...Lakin mühakimələrin ümumi fonu belədir ki, bütün bunlara baxmayaraq ermənilər dəhliz dəhliz yaradıblar ki, insanlar çıxabilsin. Bu halda onlar nədən atəş açmalıydılar? Xüsusilə Ağdam yaxınlığındakı ərazidə, orada o vaxt kifayət qədər qüvvə var idi, sonuncular çıxıb insanlara kömək edə bilərdilər”.
Xocalı İcra Hakimiyyətinin başçısı Elman Məmmədov daha sonra deməlidir.“Bu bədbəxtliyə görə kimi günahlandıracağımızı bilmirik, bunun üçün tarixin kimi günahlandıracağını bilmirik”.