2025
2025
İsmayıllı rayonunun Uştal kəndi Qalagah kəndindən 3 km şərqdə yerləşirdi. Sakinlərin əcdadları Artsaxın Xaçen (Xaçın) və Craberd (Cerabert) vilayətlərindən, bir neçə ailə isə Sünikdən mühacirət etmişdilər. 1988-ci ilə qədər Uştal, rayonun ermənilərin yaşadığı kəndlərindən biri idi.
1861-ci ildə kənddə 60 ev erməni əhalisi olub. Məşhur topoqraf Makar Barxudaryantsın ziyarəti zamanı-1890-cı ildə, kənddə erməni əhalisi ilə 139 ev olub-576 kişi və 497 qadın. 1914-cü ildə Uştalda yalnız ermənilər yaşayırdı-1465 sakin. Kənd 1918-ci ilin iyul ayında türk qoşunlarının hücumu zamanı çox zərər çəkmişdir.
Sovet hakimiyyətinin təsdiqindən sonra, uştallılar yenidən öz doğma kəndində məskunlaşıblar. 1924-cü ildə Uştalda 80 ev erməni əhalisi olub-240 sakin.
1984-cü ildə kəndin 294 sakinindən 291-i erməni idi, onlar 1988-ci ildə mühacirət etmişlər. Kənd ermənilərdən boşaldığına qədər Uştalda həm də onillik məktəb fəaliyyət göstərirdi.
Kənddə Surb (Müqəddəs) Astvatsatsin kilsəsi olub, yuxarıdakı 1937-1938-ci illərdə məhv edilib.
Uştalın cənub kənarında qəbiristanlığı yerləşirdi, həmin qəbiristanlıqda dəfnlər kəndin ermənilərdən tamamilə boşaldığına qədər davam etdi. Orta əsr memarlığı üzrə mütəxəssisi Sasmvel Karapetyanın ziyarəti zamanı-1984-cü ildə, həmin yerdə 19-20-ci əsrlərə aid 600-dən çox məzar daşı qorunub saxlanılmışdır. Qədim qəbiristanlıqda bir neçə köhnə qəbir daşı da olub, həmin qəbir daşlarından biri 1717-ci ilə aid idi.
“Bu Gülnazarın qəbir daşıdır, o 1717-ci ildə vəfat etdi
Tanrı rəhmət eləsin, amin”.
Qəbiristanlıqda həm də qoç frormalı bir qəbir daşı qorunub saxlanılmışdır.
Hazırda kənd Uştal adlanır və azərbaycanlılar yaşayır.
Ədəbiyyat
Barxudaryants M., Albaniya ölkəsi və qonşuları. Artsax, Yerevan, 1999-cu il.
Karapetyan S., Albaniyanın erməni litoqrafiyaları, Yerevan, 1997-ci il.
Karapetyan S., Albaniyanın özü, 1-ci hissə, Yerevan, 2024-cü il, s. 191-196.