2025
2025
2025-11-17
Mamrux kəndi Zaqatala rayonunda-rayon mərkəzi Zaqataladan təxminən 14 km cənub-şərqdə yerləşir.
Erməni kəndinin yaranma tarixi məlum deyil. Mövcud olan məlumatlara görə, kəndin əhalisi 18-ci əsrin ortalarında islamı qəbul etməyə məcbur olub. Bütün bunların nəticəsində əhalinin erməni mühiti ilə əlaqəsi kəsilib.
Lakin, kəndin ərazisində xristian məbədləri qorunub saxlanılmışdır. Bunlardan kənd ərazisindəki məbəd, abidəşünas Samvel Karapetyanın sözlərinə görə, öz quruluş və memarlıq xüsusiyyətlərinə görə 15-16-cı əsrlərə aid etmək olar. İkinci tikili kəndin kənarında-yaxınlıqdakı meşə ərazisində yerləşir. O, 18.8 metr diametrə malik dairəvi planlı bir kilsədir və ona bitişik olaraq digər ibadətgahlar da olmuşdur. 1980-ci illərdə kilsənin şərq hissəsindəki altar və ona bitişik ibadətgahlar hələ də qorunub saxlanılmışdı. S. Karapetyan qeyd edir ki, kilsə yəqin ki, 7-11-ci əsrlər ərzində inşa edilmişdir. Azərbaycanda, həmin kilsə alban məbədi kimi təqdim olunur-yaşayış məntəqəsinin əsrlər boyu erməni olması faktı isə istisna olunur və unudulur.
Hazırda da kənd Mamrux adlanır və ləzgidilli sakinlərlə-saxurlar ilə məskunlaşmışdır.
Ədəbiyyat
Karapetyan S., Albaniyanın özü, elmi tədqiqatlar. Kitab 22, hissə1-Erməni Memarlığının Tədqiqi Fondu, Yerevan, 2024, s. 81-83
Marutyan T., Mamrux məbədi (çap olunmamış-“Tiran Marutyanın arxivi” https://tiranmarutyan.am/documents)
Ахундов Д., Архитектура древнего и ранее-средневекового Азербайджана, Баку, 1986, с. 184-186.