2025
2025
2025-08-18
Ağbulaq[1] kəndində ermənilər 18-ci əsrin sonunda məskunlaşıblar: əsasən Artsaxın Şoş, Avetaranots, Sos, Hadrut, Moşxmhat və Sünikin Xndzoresk kəndlərindən. 19-cu əsrin sənədlərində kəndə çoxlu istinadlar var.
Kəndin əhalisi az idi. 1831-ci ildə Ağbulaqda cəmi 76 erməni sakin yaşayırdı. 1860-cı illərin məlumatlarına görə kənddə 214 sakin, 1890-cı ildə isə 120 sakin olub. 1912-ci ildə Ağbulaqda 113 erməni yaşayırdı.
Kənddə məktəb olmayıb. Ağbulaqlı uşaqlar qonşu erməni Avanaşen kəndindəki məktəbdə oxuyurdular. 1917-ci ilin iyun ayında kənddə kilsə məktəbinin açılmasına icazə verilib, lakin həmin məktəb fəaliyyət göstərməyib.
Ağbulaqda Surb (Müqəddəs) Astvatsatsin kilsəsi fəaliyyət göstərirdi, həmin kilsənin qurulması barədə məlumatlar günümüzə gəlib çatmamışdır. Lakin 1842-ci ilə aid bir hesabatda kilsənin kifayət qədər bərbad vəziyyətdə olduğu bildirilir. Köhnə kilsənin yerində yenisini tikmək üçün ağbulaqlılar pul toplamaq qərarına gəliblər. Artıq 1887-ci ildə Surb (Müqəddəs) Mesrop adlı yeni, kiçik kilsəsi təqdis edilib.
1918-ci ilin yayında türk-tatar qüvvələri Ağbulaq kəndini dağıdıblar. Qırğınlardan canlarını qurtaran ağbulaqlılar bir daha öz doğma yurdlarına qayıtmayıblar.
Sovet dövründə kənd yerində türkdilli əhali məskunlaşmışdır. Onlar yerli hakimiyyət orqanlarının icazəsi ilə buradakı erməni qəbiristanlığını və kilsəni tamamilə dağıdıblar.
Yaşayış məntəqəsi hazırda İsmayıllı rayonunun tərkibindədir, eyniadlı rayon mərkəzindən 11.8 km cənub-şərqdə yerləşir və öz qədim adını daşıyır.
Ədəbiyyat
Barxudaryants M., Albaniya ölkəsi və qonşuları. Artsax, Yerevan, 1999-cu il, s. 103.
Mesrop arxyepiskop Smbatyan, Saqiyanın (Günəşli) Surb Stepanos monastırının və Şamaxı yeparxiyasına daxil olan digər şəhər və kəndlərdəki monastırların və ziyarətgahların təsviri, Tiflis, 1896, s. 139.
Karapetyan S., Albaniyanın özü, 1-ci hissə, Yerevan, 2024-cü il, s. 95-96.
[1] Azərbaycan dilində-Ağbulaq.