2025
2025
Yevlax rayonunun Mazrğu erməni kəndi kür çayının sol sahilindən 1-2 km uzaqlıqda yerləşir. Bölgənin tarixi erməni yaşayış məntəqələrindən biri idi.
19-cu əsrin ortalarında Mazrğu kəndində yalnız ermənilər yaşayırdı, 119 sakin olub. 1891-ci ildə kənddə erməni əhalisi ilə 42 ev olub, 1901-ci ildə isə-393. 1905-1906-cı illərdə erməni-tatar toqquşmasından sonra, kəndin əhalisinin sayı 261 nəfərə qədər azalıb. 1914-cü ildə kənddə yalnız ermənilər yaşayırdı-382 sakini olub.
1918-ci ilin qırğınlarından xilas olmaq üçün mazrğulular islamı qəbul ediblər, lakin həmin cərrahi addım da onları türk qoşunlarının törətdiyi qırğınlarından xilas etmədi və kənd ermənilərdən boşaldılıb. Qırğınlardan möcüzəvi şəkildə xilas olan mazrğulular 1919-cu ildə qonşu qandaklı, ərəşli, havarlılı və Ərəş qəzasının digər kəndlərindən toplanan köçkünlərlə birlikdə Eçmiadzin stansiyasının yanında yerləşən Qarxun (Arşakakert) kəndində məskunlaşıblar.
19-cu əsrdə Mazrğu kəndində Surb (müqəddəs) Gevorg adlı kilsə olub. Orta əsr memarlığı üzrə mütəxəssisi Samvel karapetyanın ziyarəti zamanı-1980-ci illərdə, kənd yaxınlığında 1867-ci ildə tikilmiş Surb Avag Nşan ibadətgahı qorunub saxlanılırdı. Məşhur topoqraf Makar yepikopu Barxudaryants zamanda ibadətgahın girişinin yuxarı hissəsində həkk olunmuş səkiz sətirlik yazısını nəşr edib.
“1867-ci ildə
Ən kiçik Surb Avag Nşanın
Tikintisinə başlanılıb
Yuxarıdakının inşaatçıları
Mazrğulu Hovsepin oğlu Bağram, Şirin, Gaspar
Və oğlu Urşut və Mzrğunun əhalisi idi.
Bizə kömək etdiyiniz üçün Tanrı sizdən razı olsun.
Ter Xaçatur yazdım
Oxuyan rəhmət eləsin desin”.
Mazrğu kəndi hazırda Marzılı adlanır, azərbaycanlılar yaşayır.
Ədəbiyyat
Barxudaryants M. Albaniya ölkəsi və qonşuları. Artsax, Yerevan, 1999-cu il.
Karapetyan S. Albaniyanın erməni litoqrafiyaları, Yerevan, 1997-ci il.