2025
2025
«Сборник материалов для описания местностей и племен Кавказа» dövri mətbuatının 1890-cı ilin sayında Yelizavetpol quberniyasının Nuxa qəzasının Kutkaşen (Куткашин) kəndinin məktəbinin nəzərətçisi Raşid bəy Efendiyev kəndin və qəzanın xalq təbabəti haqqında «Несколько сведений о селении Куткашине, Елисаветпольской губернии, и о народной медицине в Нухинском уезде» başlığı ilə məqalənin müəllifidir.
Məqalə müəllifi qeyd edir ki, Kutkaşen kəndinin adı hələ qədim zamanlardan çəkilir. Qorunan bir əfsanəyə görə, kəndin adının mənşəyi və yaranması iki erməni qardaşın-Vardan və Kutk adı ilə bağlıdır. Yuxarıdakılar iki kəndin əsasını qoymuşlar-Nuxa qəzasındakı Vartaşen və Kutkaşen (hazırda-Qəbələ). Sözü gedənin adı “Kutka” xüsusi adından və ermənicə “şen” sozündən ibarətdir, yəni Kutkanın kəndi.
Məqalə müəllifi müşahidə edir. buradan belə nəticəyə gəlmək olar ki, kəndin ilk sakinləri ermənilər idi. Yuxarıdakılar qısa müddətdən sonra müsəlmanlaşdırılıblar. Raşid bəy Efendiyevin dediyinə görə, sakinlər arasında erməni adət-ənənələrinin izlərinin tapma çətinliyi bununla izah olunur.
Qədim zamanlardan etibarən regionda erməni əhalisinin yaşadığı haqqında bu daha bir sübutdür.
Hazırda Qəbələ adlanır. Azərbaycan Republikasının Qəbələ rayonunun inzibati mərkəzidir. Albaniyanın paytaxtı Kabalakanın xarabalıqları yaxınlıqdadır.