2025
2025
Hazırda Dünya ictimaiyyətinin və medianın (KİV) diqqəti Qəzzədə baş verən müharibəyə cəlb edilib. Bunun əksinə 2020-2023 illər ərzində artsax hadisələri, 2023 il sentyabr ayında Azərbaycanın hərbi əməliyyatlar nəticəsində Artsax ermənilərinin məcburi deportasiyasına ədalətsizcə daha az diqqət göstərildi.
Qəzzədə İsrail və HƏMAS arasında artıq səkkiz aydır ki, müharibə davam edir, sonuncunun nəticəsində Qəzzə zolağı demək olar ki, tamamilə dağıdılıb, şəhidlərin sayı isə, dinc sakinləri daxil olmaqla on minlər nəfərə çatır.
Amerikalı məşhur politoloq Con Mirşaymer öz son mühabisələrindən birində qeyd edib ki, İsrail məsələni Qəzzə zolağını yaşayış üçün yararsız hala gətirməsi ilə həll etmək istəyir.
İsrailin hərəkətləri sadəcə rəqibləri, neytral ölkələr tərəfindən deyilç eləcə də Vaşinqtonun İsrailə dəstək göstərməyə davam etdiyinə baxmayaraq ABŞ tərəfindən də pislənir.
Günlər əvvəl Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin prokuroru, britaniyalı Kərim Xan Beynəlxalq Cinayət məhkəməsinə baş vuraraq İsrailin baş naziri Benyamin Netanyahua, müdafiə naziri Yoav Galanta və hərbi cinayətlərdə ittiham olunan HƏMAS üç liderin həbsinə order verilməsinə xahiş edib. Kərim Xan qeyd edir ki, İsrail öz problemlərini həll etmək üçün cinayət vasitələrini seçib, qəsdən qətllər, aclıq çəkən vətəndaşlar, iztirablara və ciddi xəsarətlərə məruz qalması.
Qeyd edilən cinayət vasitələri demək olar ki, eyni şəkildə Artsaxda İlham Əliyev və Azərbaycan komandanlığı həyata keçiriblər. Qeyd edək ki, 2022 il dekabr ayından 2023 il sentyabr ayına qədər Azərbaycan blokadada saxlayaraq, Artsax əhalini ac qoymağa çalışaraq, Artsax ətrafındakı çevrəni tədricən sıxırdı.
Kərim Xanın müraciətindən günlər əvvəl Beynəlxalq cinayət məhkəməsinin sabiq baş prokuroru Luis Moreno Okampo Politik.eu vebsaytında məqalə yayaraq qeyd edib ki, Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi Əliyevin ermənilərə qarşı həyata keçirdiyi soyqırım aktlarına sonuncuya tədbirlər görməlidir. Öz məqaləsində Okampo azərbaycan rejiminin cinayət fəaliyyətlərini ətraflı təqdim edir. O xatırladır ki, Azərbaycan Soyqırım Konvensiyasının bir sıra maddələrini pozub. Misal üçün, vıtındaşlarınfiziki məhvinə, psixi sağlamlığının zədələnməsinə qəsdən şərait yaratmış, hərbi hücumlar təşkil edərək getmək istəməyən və ya çıxa bilməyən etnik erməni vıtındaşlarını öldürüb.
Blokada ərzində Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsi, bir çox Beynəlxalq strukturlar və dövlətlər Azərbaycana beynəlxalq hüquq normalarına zidd olan blokadaya son qoymağa çağırıblar. Ancaq İlham Əliyev həmin çağırışlara məhəl qoymayıb və üstəlik bu günə qədər ona qarşı sanksiya tətbiq edilməyib.
Mümkündür mü ki, bu vəziyyət də Netanyahua ilham verib?
Məşhur qərb mediasına görə Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi icraatı seçmə qaydada həyata keçirmək üçün dəfələrlə tənqid olunub (eləcə də bir sıra israil təşkilatları tərəfindən). Ədalət mühakiməsi seçmə şəkildə həyata keçirilməməlidir. Azərbaycanın və öz liderin hərəkətləri beynəlxalq ekspertiza predmeti olmalıdır. Ən azı bir şey var ki, Netianhau edib, amma Əliyev etməyib?